Onderzoeken inkomens en honoraria Nederlandse kunstenaars
Onderzoek in opdracht van het ministerie van OCW uit 1981/83 over de BKR-regelingen en de sociaal-economische positie van beeldend kunstenaars. Blz. 39: "Het is, structureel, niet mogelijk dat de 10.000 beeldende kunstenaars in Nederland aan zelfstandige inkomstenverwerving op de vrije markt toekomen. Het gemiddelde inkomsteneffect van bestedingen op de vrije markt beloopt bruto ƒ 11.600,-- per
jaar of (maximaal) ƒ 10,-- per uur (1980). Verhoging van het inkomsteneffect, zodanig dat meer dan 5% van de kunstenaars van de vrije markt kan bestaan lijkt onder de gegeven omstandigheden uitgesloten."
jaar of (maximaal) ƒ 10,-- per uur (1980). Verhoging van het inkomsteneffect, zodanig dat meer dan 5% van de kunstenaars van de vrije markt kan bestaan lijkt onder de gegeven omstandigheden uitgesloten."
| bkr-onderzoek_eindverslag_1983.pdf |
Onderzoek uit 2012 van Pascal Gielen, Camiel van Winkel en Koos Zwaan voor Expertisecentrum Kunst en Vormgeving, AKV St Joost over de economie van de kunstenaarspraktijk van afgestudeerden autonome kunst van de Academies voor Beeldende Kunst in Gent, Brussel, Antwerpen, Den Bosch, Breda en Tilburg van 1975, 1990 en 2005:
| eindrapporthybridiseringnlbe.pdf |
Rapportage en tabellenset over de arbeidsmarktpositie van kunstenaars, personen werkzaam in overige creatieve beroepen en afgestudeerden aan creatieve hbo- en mbo opleidingen van het CBS.
Opdrachtgever: ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW):
Opdrachtgever: ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW):
| 2014-monitor-kunstenaars-en-afgestudeerden-aan-creatieve-opleidingen.pdf |
In opdracht van Beeldende Kunst Nederland (BKNL) is onderzoek gedaan onder kunstinstellingen (musea en presentatie-instellingen) en beeldend kunstenaars naar honoraria voor kunstenaars bij tentoonstellingen zonder verkoopdoel. Bij BKNL zijn de volgende organisaties aangesloten: Platform BK, Museumvereniging, FNV Kiem, Kunsten ‘92, de Beroepsvereniging van Beeldend Kunstenaars (BBK), de Nederlandse Galerie Associatie (NGA) en de belangenvereniging voor presentatie-instellingen De Zaak Nu. Het Mondriaan Fonds faciliteert de bijeenkomsten. November 2014:
| rapport_kunstenaarshonoraria.pdf |
Een vervolg onderzoek op het hiervoor geplaatste onderzoek. Oktober 2015:
| definitieve-eindrapportage-praktijkonderzoek-kunstenaarshonoraria1.pdf |
Een eigen enquête onder 311 Vlaamse en Nederlandse kunstenaars van het Vlaams-Belgische tijdschrift Rekto:Verso. Juni 2015:
| beeldende_kunstenaars__klem_tussen_twee_banen___rekto_verso.pdf |
Om een beter beeld te krijgen van de gevolgen van de economische crisis en bezuinigingen heeft de Raad voor Cultuur (RvC) in zijn Agenda Cultuur 2017 – 2020 en verder aangekondigd gezamenlijk met de Sociaal-Economische Raad (SER) een verkenning uit te willen voeren naar de arbeidsmarktsituatie in de cultuursector. De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft dit initiatief ondersteund. Zij heeft beide raden gevraagd om in de verkenning in elk geval aandacht te schenken aan de gevolgen van de bezuinigingen voor het aantal vaste krachten, zzp’ers, stagiairs en vrijwilligers in de cultuursector.
De raden concluderen dat de arbeidsmarktsituatie in de cultuursector zorgwekkend is. De combinatie van dalende werkgelegenheid, een relatief hoge kans op werkloosheid, lage en dalende inkomens, een slechte onderhandelingspositie voor werknemers en zzp’ers, het vaak niet verzekerd zijn voor inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid en een geringe pensioenopbouw, maakt de positie van werkenden kwetsbaar.
Veel trends en knelpunten op de Nederlandse arbeidsmarkt zijn in de cultuursector uitvergroot zichtbaar. Deze verkenning is daarom niet alleen relevant voor de sector zelf, maar ook voor de economie als geheel.
Dit rapport verscheen op 22 januari 2016:
De raden concluderen dat de arbeidsmarktsituatie in de cultuursector zorgwekkend is. De combinatie van dalende werkgelegenheid, een relatief hoge kans op werkloosheid, lage en dalende inkomens, een slechte onderhandelingspositie voor werknemers en zzp’ers, het vaak niet verzekerd zijn voor inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid en een geringe pensioenopbouw, maakt de positie van werkenden kwetsbaar.
Veel trends en knelpunten op de Nederlandse arbeidsmarkt zijn in de cultuursector uitvergroot zichtbaar. Deze verkenning is daarom niet alleen relevant voor de sector zelf, maar ook voor de economie als geheel.
Dit rapport verscheen op 22 januari 2016:
| verkenning-arbeidsmarkt-cultuursector.pdf |
Een ingezonden van de directeur van het Mondriaanfonds in het NRC van 23 januari 2016 naar aanleiding van het hierboven staande rapport van de SER:
| donker-b-betaling-kunstenaars-nh230116.pdf |
Rapport van BKNL, juli 2016:
| bknl-eencollectieveselfie.pdf |
Rapport van het Ministerie van OC&W van 14 november 2016:
| cultuur_in_beeld_2016_def.pdf |
Een ingezonden van Renée Steenbergen, onderzoeker mecenaat & kunst-filantropie, in het NRC van 18 januari 2017, over het kunstbeleid van de Nederlandse overheid tussen 2010 en 2017:
| het_mecenaat_is_geen_pinautomaat_-_nrc.pdf |
Een onderzoek naar de sociaal-economische positie van professionele kunstenaars in Vlaanderen’ op initiatief van Kunstenpunt, Kunstenloket, Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF), Vlaams Fonds voor de Letteren (VFL), Sociaal Fonds voor de Podiumkunsten (SFP), ACOD-Cultuur, Overleg Kunstenorganisaties (oKo) en het Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media, januari/februari 2017:
| rapport-kunstenaars-finaal.pdf |
Gezamenlijke advies van de SER en de RvC met voorstellen om het verdienvermogen in de culturele en creatieve sector te vergroten, de inkomenszekerheid te verbeteren, scholing te bevorderen en het overleg tussen werkgevers en de vakbeweging te versterken:
| passie_gewaardeerd.pdf |
Onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) uit oktober 2017:
| monitor_kunstenaars_en_afgestudeerden_in_de_creatieve_sector_2017.pdf |
Marktonderzoek van de Nederlandse Gallerie Associatie van september 2017:
| motivaction-eindrapport-nga-kunstkopers-2017-.pdf |
In 2016 kreeg Kunsten ’92 van minister Bussemaker van OCW de opdracht om met relevante betrokkenen een Arbeidsmarktagenda voor de culturele en creatieve sector op te stellen. Hierin staan actiepunten voor het arbeidsmarktbeleid van de gehele culturele en creatieve sector in Nederland. De agenda richt zich op de uitvoering door de sector zelf van de belangrijkste aanbevelingen uit het advies Passie gewaardeerd: Versterking van de arbeidsmarkt in de culturele en creatieve sector (2017) van de Sociaal Economische Raad (SER) en Raad voor Cultuur (zie hierboven). Van november 2017:
| arbeidsmarktagenda-culturele-en-creatieve-sector-2017-2023.pdf |
De derde Collectieve Selfie van BKNL van maart 2018:
| bknl_collectieve-selfie-3_maart2018.pdf |
Artikel voor de BBK (Beroepsvereniging van Beeldende Kunstenaars) waarin de cijfers uit de Collectieve Selfie 3 en de cijfers uit het marktonderzoek van de NGA (beide hierboven) voor beeldend kunstenaars worden geduid richting het voorgestelde beleid van de Arbeidsmarktagenda culturele en creatieve sector (eveneens hierboven).
Maart 2018:
Maart 2018:
| maar_5__van_de_beeldende_kunstenaars_in_nederland_zit_bove….pdf |
Praktijkvoorbeeld van het inkomen en de kosten van een Nederlandse beeldend, hedendaags, autonoom kunstenaar uit juli 2018 uit het Duitse blad 'Die Zeit':
| inkomensvoorbeeld_autonoom_kunstenaar.pdf |
Op gebieden van menselijke activiteit waar prestaties moeilijk te kwantificeren zijn op een objectieve manier, spelen reputatie en sociale netwerken een sleutelrol bij de toegang tot middelen en beloningen. Om de rol van deze sociale factoren te begrijpen, hebben onderzoekers van Amerikaanse en Europese universiteiten de tentoonstellingsgeschiedenis van een half miljoen kunstenaars in beeld gebracht, waardoor de beweging van kunstenaars tussen prestigieuze instellingen zichtbaar wordt gemaakt. Geconcludeerd wordt dat kunstenaars die vroeg in hun loopbaan getoond worden door prestigieuze instellingen, doorheen hun loopbaan steeds opnieuw door prestigieuze instellingen worden getoond. Kunstenaars die deze kans in het begin van hun carrière missen, krijgen later in hun loopbaan deze kans ook niet. De waardering van de kunstenaar hangt dus in sterke mate samen met de kansen die hij in het begin van zijn carrière heeft gehad.
Geadviseerd wordt dat een lotingssysteem in te voeren die ondervertegenwoordigde kunstenaars toegang geven tot hoog prestigieuze locaties, of blinde selectieprocedures.
Gepubliceerd op 8 november 2018:
Geadviseerd wordt dat een lotingssysteem in te voeren die ondervertegenwoordigde kunstenaars toegang geven tot hoog prestigieuze locaties, of blinde selectieprocedures.
Gepubliceerd op 8 november 2018:
| science.aau7224.full.pdf |
Ouder onderzoek van Robert K. Merton over het hierboven beschreven effect in de wetenschappen, eveneens gepubliceerd in Science (159) op 5 januari 1968:
| science_159_1968.pdf |
Artikel uit de NRC van 2 april 2022 over Carmen Herrera, die als een voorbeeld kan dienen voor hoe 'sociale stratificatie' in de kunstwereld en kunstmarkt haar werk verhinderde erkenning te ontvangen van prestigieuze instellingen en spelers:
| nrc_2_april_2022.pdf |
Rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau over het culturele leven verdeeld in tien culturele domeinen, bekeken vanuit veertien kernthema’s. Daarbij is gebruik gemaakt van tal van bronnen uit en over het culturele leven.
"Het is internationaal gebruik om ook de creatieve sector of creatief-zakelijke dienstverlening & de media tot cultuur te rekenen, dan wel ze samen als ‘de culturele en creatieve sector’ te presenteren. (...) Door dat allemaal tot cultuur te rekenen gaat dat begrip zoveel omvatten dat het aan betekenis verliest. Anderzijds gaat het te ver om geen enkele creativiteit buiten kunst in engere zin tot cultuur te rekenen. Daarom scharen we naast kunst en erfgoed (...) ook ontwerp tot het culturele leven: architectuur, design en digitale cultuur." blz. 10
"Menigeen heeft 'n gemengde beroepspraktijk, wat een nette manier is om te zeggen dat men uit noodzaak ook een baan buiten de kunst heeft, of is deels afhankelijk van het inkomen dat een partner buiten de kunst verdient. Het nijpendst is wellicht de inkomenspositie in de beeldende kunst (cbs 2017)." blz. 64
Van 8 november 2018.
"Het is internationaal gebruik om ook de creatieve sector of creatief-zakelijke dienstverlening & de media tot cultuur te rekenen, dan wel ze samen als ‘de culturele en creatieve sector’ te presenteren. (...) Door dat allemaal tot cultuur te rekenen gaat dat begrip zoveel omvatten dat het aan betekenis verliest. Anderzijds gaat het te ver om geen enkele creativiteit buiten kunst in engere zin tot cultuur te rekenen. Daarom scharen we naast kunst en erfgoed (...) ook ontwerp tot het culturele leven: architectuur, design en digitale cultuur." blz. 10
"Menigeen heeft 'n gemengde beroepspraktijk, wat een nette manier is om te zeggen dat men uit noodzaak ook een baan buiten de kunst heeft, of is deels afhankelijk van het inkomen dat een partner buiten de kunst verdient. Het nijpendst is wellicht de inkomenspositie in de beeldende kunst (cbs 2017)." blz. 64
Van 8 november 2018.
| het_culturele_leven.pdf |
Uitwerking van punt 3.10 van de Arbeidsmarktagenda Culturele en Creatieve sector (zie hierboven) voor de autonoom, beeldend kunstenaars. Op vraag van Marianne Versteegh, algemeen secretaris van Kunsten '92. Vanuit de evaluatie van de BKR regelingen uit 1981 en van de evaluatie van de WWIK regelingen uit 2010.
Van januari 2019.
Van januari 2019.
| uitwerking_punt_3_10_arbeidsmarktagenda_ton_kruse_bbk.pdf |
de rechten van de op deze pagina verzamelde bestanden behoren aan de betreffende uitgevers en auteurs